Loading ...

Review : M. Faisal Sujjad

Cover Page / Val ( Punjabi Language Grammar )

Author of Grammar and Fonder of Saanjo Script:

Ejaz Mahmood.

————————

Review / M.Faisal Sujjad

🔖 سانجھو لپی – پنجابی دی نوی پہچان

✨ تعارف:

“سانجھو لپی” پنجابی لکھت دا اک جدید تے مقامی سکرپٹ اے، جیہڑا اعجاز محمود ہوراں دی تخلیق اے۔ ایس دی بنیاد اس سوچ تے رکھی گئی اے کہ پنجابی زبان، جیہڑی کروڑاں لوکاں دی مادری بولی اے، اوہ نوں مسلکی، مذہبی یا نوآبادیاتی قیداں توں آزاد کر کے اک سانجھی تے خودمختار شکل وچ دوبارہ زندہ کیتا جاوے۔

🔍 1. سانجھو لپی دا پس منظر:

پنجابی زبان وچ دو وڈی لپیاں (لکھت سسٹم) استعمال ہو رہیاں نیں:

شاہ مکھی (اردو نما – پاکستان وچ)

گُرمکھی (سنسکرت نما – بھارت وچ)

ایہہ دوناں لپیاں مذہبی، سیاسی تے نوآبادیاتی تقسیم دا نتیجہ نیں۔

سانجھو لپی دا مقصد اے:

پنجابی نوں مذہب توں اوپر اک سانجھ دی زبان بناونا۔

اک ایسوی، جدید تے مقامی آواز تے ڈھنگ والی لپی دینا، جو ہر پنجابی بولن والا سمجھ سکے۔

🛠️ 2. سانجھو لپی دی ساخت تے اصول:

📌 (الف) آواز نگری (Phonetic Foundation):

سانجھو لپی بولی دی بنیاد تے رکھی گئی اے، نہ کہ کسی اجنبی زبان دے قاعدے تے۔

ہر حرف اک مخصوص آواز نوں واضح انداز وچ پیش کردا اے۔

📌 (ب) سادگی تے مقامی رنگ:

حرفاں دی بناوٹ آسان اے، اوہناں وچ دیسی تاثر، پہاڑی تے ریجھک لہجے نوں نمایاں کیتا گیا اے۔

مثال: “ڑ” (جو پنجابی دا خاص حرف اے) نوں مکمل عزت تے شناخت دِتی گئی اے۔

📌 (ج) گرامری اصولاں دی بنیاد:

بیبلیاں دی اوسار (Word Formation )

پنجابی جڑاں توں کیتی گئی:

لفظاں دا سُر، پیٹرن، بولن دی لہک توں مطابقت رکھدا اے۔

🧠 3. فلسفہ تے تحریک:

📚 (ا) سانجھ دی سوچ:

“سانجھو” لفظ یگانگت، مشترکہ وارثت تے بین المذاہب محبت دی علامت اے۔

ایہہ لپی سکھ، مسلمان، ہندو سب لئی اک جیسی اے۔

📚 (ب) آزادی تے خودی:

نوآبادیاتی غلامی نے ساڈی زبان نوں یا تے فارسی عربی دیاں زنجیراں وچ پایا یا سنسکرت تے ہندی دیاں رسیاں وچ۔

سانجھو لپی ایہناں ساری زنجیراں توں رہائی دا پیغام اے۔

📚 (ج) اظہار دی آزادی:

ایہہ صرف لکھت نئیں، نواں لہجہ، نواں خیال، نواں طرز اظہار وی اے۔

نوجوان نسل لئی ایہہ اک تخلیقی، مقامی تے جدید ذریعہ اظہار اے۔

🔦 4. سانجھو لپی دی موجودہ حیثیت تے پھیلاؤ:

یوٹیوب تے “سانجھو سکھیا” ناں دے چینل تھلے وڈی محنت جاری اے، جتھے بنیادی توں اعلیٰ سطح تک ویڈیو لیکچر ملدے نیں۔

مصطفی راج دی، ساہت کاری ویکھے، تے پنجابی اکیڈمک حلقے ایہہ مہم نوں پروموٹ کر رہے نیں۔

عصرِ حاضر دے پنجابی لکھاری تے شاعر حضرات نوں ایہہ دعوت اے کہ اوہ سانجھو لپی سکھن تے اوس وچ اظہار کرنے دی کوشش کرن تاکہ پنجابی ادب نوں اک نویں، خالص تے مقامی زبان دا سکرپٹ ملے۔

🎯 5. اہمیت تے مستقبل دی راہ:

✅ (الف) ثقافتی بازیابی:

سانجھو لپی پنجابی دی روح، لہجے، تے لوک ورثے نوں نواں جہت دِندی اے۔

✅ (ب) تعلیمی اداریاں وچ رائج کرنا:

وقت آ گیا اے کہ سکولاں، کالجاں، تے یونیورسٹیاں وچ سانجھو لپی دی باقاعدہ سکھیا شروع کیتی جاوے۔

ایہہ عمل پنجاب دی اپنی خالص تے مٹھی زبان نوں اک خالص سکرپٹ دے نال زندہ تے محفوظ رکھن دی راہ ہموار کرے گا۔

✅ (ج) بین الاقوامی پنجابی برادری:

اوورسیز پنجابی وی ایس سکرپٹ نوں اپنی شناخت دا حصہ بنا کے ثقافت نوں یکجا تے سانجھا بنا سکدے نیں۔

📝 نتیجہ:

“سانجھو لپی” صرف اک نواں سکرپٹ نئیں، بلکہ پنجابی دی روح دی واپسی اے۔ ایہہ اک تحریک اے، جیہڑی پنجابی نوں بولی دی غلامی، سکرپٹ دی تقسیم تے ثقافتی کمتری توں نجات دلان لئی میدان وچ اُتری اے۔

اعجاز محمود ہوراں نوں ایہہ شاندار علمی، فکری، تے ادبی کارنامہ سرانجام دین تے سلام پیش کرنا چاہی دا اے۔

🔖 سفارشات:

1. پنجابی ادارے سانجھو لپی نوں سکھن پڑھن دا حصہ بنان۔

2. نوجواناں نوں لکھن تے ویڈیو ذریعہ نال ایہہ سکرپٹ سکھاون۔

3. اک نواں پنجابی نصاب ترتیب دتا جاوے جو سانجھو لپی تے مبنی ہووے۔