Loading ...

Review : M. Faisal Sujjad

Cover Page

Val (  Saanjo Punjabi Language Grammar )

Author of Grammar and Founder of Saanjo Script:

Ejaz Mahmood.

————————

Review / M.Faisal Sujjad

 

🔖 سانجھو لپی – پنجابی دی نوی پہچان

✨ تعارف:

“سانجھو لپی” پنجابی لکھت دا اک جدید تے مقامی سکرپٹ اے، جیہڑا اعجاز محمود ہوراں دی تخلیق اے۔ ایس دی بنیاد اس سوچ تے رکھی گئی اے کہ پنجابی زبان، جیہڑی کروڑاں لوکاں دی مادری بولی اے، اوہ نوں مسلکی، مذہبی یا نوآبادیاتی قیداں توں آزاد کر کے اک سانجھی تے خودمختار شکل وچ دوبارہ زندہ کیتا جاوے۔

🔍 1. سانجھو لپی دا پس منظر:

پنجابی زبان وچ دو وڈی لپیاں (لکھت سسٹم) استعمال ہو رہیاں نیں:

شاہ مکھی (اردو نما – پاکستان وچ)

گُرمکھی (سنسکرت نما – بھارت وچ)

ایہہ دوناں لپیاں مذہبی، سیاسی تے نوآبادیاتی تقسیم دا نتیجہ نیں۔

سانجھو لپی دا مقصد اے:

پنجابی نوں مذہب توں اوپر اک سانجھ دی زبان بناونا۔

اک ایسوی، جدید تے مقامی آواز تے ڈھنگ والی لپی دینا، جو ہر پنجابی بولن والا سمجھ سکے۔

 

🛠️ 2. سانجھو لپی دی ساخت تے اصول:

📌 (الف) آواز نگری (Phonetic Foundation):

سانجھو لپی بولی دی بنیاد تے رکھی گئی اے، نہ کہ کسی اجنبی زبان دے قاعدے تے۔

ہر حرف اک مخصوص آواز نوں واضح انداز وچ پیش کردا اے۔

📌 (ب) سادگی تے مقامی رنگ:

حرفاں دی بناوٹ آسان اے، اوہناں وچ دیسی تاثر، پہاڑی تے ریجھک لہجے نوں نمایاں کیتا گیا اے۔

مثال: “ڑ” (جو پنجابی دا خاص حرف اے) نوں مکمل عزت تے شناخت دِتی گئی اے۔

📌 (ج) گرامری اصولاں دی بنیاد:

بیبلیاں دی اوسار (Word Formation )

پنجابی جڑاں توں کیتی گئی:

لفظاں دا سُر، پیٹرن، بولن دی لہک توں مطابقت رکھدا اے۔

🧠 3. فلسفہ تے تحریک:

📚 (ا) سانجھ دی سوچ:

“سانجھو” لفظ یگانگت، مشترکہ وارثت تے بین المذاہب محبت دی علامت اے۔

ایہہ لپی سکھ، مسلمان، ہندو سب لئی اک جیسی اے۔

📚 (ب) آزادی تے خودی:

نوآبادیاتی غلامی نے ساڈی زبان نوں یا تے فارسی عربی دیاں زنجیراں وچ پایا یا سنسکرت تے ہندی دیاں رسیاں وچ۔

سانجھو لپی ایہناں ساری زنجیراں توں رہائی دا پیغام اے۔

📚 (ج) اظہار دی آزادی:

ایہہ صرف لکھت نئیں، نواں لہجہ، نواں خیال، نواں طرز اظہار وی اے۔

نوجوان نسل لئی ایہہ اک تخلیقی، مقامی تے جدید ذریعہ اظہار اے۔

🔦 4. سانجھو لپی دی موجودہ حیثیت تے پھیلاؤ:

یوٹیوب تے “سانجھو سکھیا” ناں دے چینل تھلے وڈی محنت جاری اے، جتھے بنیادی توں اعلیٰ سطح تک ویڈیو لیکچر ملدے نیں۔

مصطفی راج دی، ساہت کاری ویکھے، تے پنجابی اکیڈمک حلقے ایہہ مہم نوں پروموٹ کر رہے نیں۔

عصرِ حاضر دے پنجابی لکھاری تے شاعر حضرات نوں ایہہ دعوت اے کہ اوہ سانجھو لپی سکھن تے اوس وچ اظہار کرنے دی کوشش کرن تاکہ پنجابی ادب نوں اک نویں، خالص تے مقامی زبان دا سکرپٹ ملے۔

🎯 5. اہمیت تے مستقبل دی راہ:

✅ (الف) ثقافتی بازیابی:

سانجھو لپی پنجابی دی روح، لہجے، تے لوک ورثے نوں نواں جہت دِندی اے۔

✅ (ب) تعلیمی اداریاں وچ رائج کرنا:

وقت آ گیا اے کہ سکولاں، کالجاں، تے یونیورسٹیاں وچ سانجھو لپی دی باقاعدہ سکھیا شروع کیتی جاوے۔

ایہہ عمل پنجاب دی اپنی خالص تے مٹھی زبان نوں اک خالص سکرپٹ دے نال زندہ تے محفوظ رکھن دی راہ ہموار کرے گا۔

✅ (ج) بین الاقوامی پنجابی برادری:

اوورسیز پنجابی وی ایس سکرپٹ نوں اپنی شناخت دا حصہ بنا کے ثقافت نوں یکجا تے سانجھا بنا سکدے نیں۔

📝 نتیجہ:

“سانجھو لپی” صرف اک نواں سکرپٹ نئیں، بلکہ پنجابی دی روح دی واپسی اے۔ ایہہ اک تحریک اے، جیہڑی پنجابی نوں بولی دی غلامی، سکرپٹ دی تقسیم تے ثقافتی کمتری توں نجات دلان لئی میدان وچ اُتری اے۔

اعجاز محمود ہوراں نوں ایہہ شاندار علمی، فکری، تے ادبی کارنامہ سرانجام دین تے سلام پیش کرنا چاہی دا اے۔

🔖 سفارشات:

1. پنجابی ادارے سانجھو لپی نوں سکھن پڑھن دا حصہ بنان۔

2. نوجواناں نوں لکھن تے ویڈیو ذریعہ نال ایہہ سکرپٹ سکھاون۔

3. اک نواں پنجابی نصاب ترتیب دتا جاوے جو سانجھو لپی تے مبنی ہووے۔

 

 

Saanjo Script and Saanjo Val : Saanjo Punjabi Language Grammar

( Review / M.Faisal Sujjad )

Saanjo Script- Identity of Punjabi Language
Saanjo is a modern and native script to write Punjabi Language. This is creation of Ejaz Mahmood.
It is a work to free Punjabi language – a language of tens of millions of people, from religious , sectarian or colonial chains and present it as and in common and autonomous form.
1- Background of Saanjo Script.
In Punjabi two major writing systems are in use:
Shah Mukhi (Urdu Like in Pakistan)
Gurmuki ( Sanskrit Like in Bharat)
These two scripts are the result of religious , political and colonial era divisions.
Objective of Saanjo script is to make Punjabi a language beyond religions. Saanjo is modern 21st century script based on native sounds so that every punjabi speaking understand it.
2- Structure of Saanjo Script and its principles.
A) Fundamental of Saanjo script is our phonetic and not on the basis of principles of phonetics any alien language .
Every letter presents specific sound very explicitly.
B) Simplicity and Native Texture:
Form of letters is easy . They bear native impression, Mountaineous and Rheejak impression has prominent texture.

Example : “ Nan! “ ( Which is special letter Punjabi language) has been given full honour and specific identity.
C) Basis of Principles of Grammar.
Beeblayan di Ossar ( Word Formation ) has been originated from the roots of land of rivers. Word rhyme , pattern is according to flow of speaking.

3- Philosophy and Movement:
A) Saanj Vichar:
The word “ Saanjo ” predicts homogeniousity , common heritage and religious harmony.
This script is for Sikh , Muslims and Hindus , alike.
B- Freedom and Autonomy:
Colonial Era of slavery put our language in shackles of Perian , Arabic or in chains of Sanskrit and Hindi.
Saanjo script is a message of freedom from all such chains.
C- Freedom of Expression.
This is not system of writing , only, this is new attitude , new idea , a new way of expression. For young generation , this creative , native and modern way of expression
4- Current Status and Expansion :
Hard work is in progress on YouTube Channel “Learn Punjabi “ M.Mustafa Raaj Ji and other academic circles are doing promotion of Saanjo script. Young writers invited to write poetry, and fiction in Saanjo script so that Punjabi literature get a native script of land of rivers.

5- Importance and Way Forward:
A) Recovery of Cultural.
Saanjo gives potence to Punjabi spirit, texture and folk .
B) Induction in Educational system.
The time has reachd to induct Saanjo learning in schools, colleges and universities. This will ensure to secure sweat and pure language in pure script.
C) World-over over sea Punjabi brotherhood
Word over over sea Punjabi to have it identity reference and gather their language and culture united.

Conclusion:

Saanjo script is not only a new script , but it is Recovery of punjabi spirit. This is a movement which will rid of Punjabi from lingual slavery , division of script and cultural inferiority.
We should extend salute to Ejaz Mahmood for this grand accademic , thoughtful and literary deed.

Recommendations:
1- Educational Institutes induct Saanjo learning programs.
2- On line courses are floated to learn Saanjo script.
3- A New Punjabi language curriculum in Saanjo script is prepared and inducted
( M.Faisal Sujjad )